Het ontstaan van de banken
Met de komst van geld, ontstond de vraag naar een veilige locatie om deze munten op te bergen. Smeden en geldwisselaars in de Middeleeuwen boden deze optie, en controleerden bovendien de (buitenlandse) munten op echtheid. Een smid kon horen hoe puur een munt was door deze te laten vallen op een tafelblad; in Italië ook wel de banca genoemd.
De eerste banken en bankbiljetten
Monte dei Paschi di Siena
Tijdens de Middeleeuwen en de vroege Renaissance ontstonden de eerste banken zoals we die nu kennen in het Noorden van Italië, rondom de rijke steden Florence, Genua, Lucca, Siena en Venetië. De oudste bestaande bank, de Monte dei Paschi di Siena, is sinds 1472 actief.
Smeden en geldwisselaars (banchieres) vroegen voor de bewaring van het geld een kleine vergoeding en begonnen ontvangstbewijzen uit te geven. Met deze wissel kon je je bewaarde geld weer opnemen. Na verloop van tijd bleken de wissels een goed alternatief voor de kostbare en risicovolle goudtransporten; gebaseerd op vertrouwen konden de wissels op naam van de houder ingewisseld worden voor goud, en hoefden grote hoeveelheden goud niet meer vervoerd te worden. De wissels werden een soort betaalmiddel, en zo ontstonden de eerste bankbiljetten.
Door deze bankbiljetten werd in de praktijk de opvraag van goud steeds minder. Zolang de reputatie van de bankier hoog bleef, was het opvragen van goud simpelweg onnodig. Hierdoor gingen banken meer biljetten uitlenen dan er goud in de kluis lag, en creëerden hiermee een soort fictieve waarde.
De eerste bank in Nederland
Amsterdamsche Wisselbank
In Nederland werd in 1609 de eerste bank, De Amsterdamsche Wisselbank, opgericht om een einde te maken aan de chaotische manier van geld wisselen in Nederland. Dit heeft er mede toe bijgedragen dat Amsterdam tijdens de Industriële Revolutie de financiële hoofdstad van de wereld werd. De Amsterdamsche Wisselbank werd in 1820 overgenomen door De Nederlandsche Bank.
